هود آزمایشگاهی
هود آزمایشگاهی یکی از مهم ترین تجهیزات هر آزمایشگاهی است که برای جلوگیری از تنفس گازهای سمی و تنفسی بیماران و پرسنل آزمایشگاه استفاده می شود. این دستگاه بصورت یک دستگاه جداگانه یا بصورت یک سیستم تهویه مطبوع با هوای تصفیه شده طراحی شده است.
هود آزمایشگاهی بطور عمده برای محافظت از پرسنل و بیماران در مقابل تمامی مواد شیمیایی و زیستی که در آزمایشگاه ها استفاده می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
هود آزمایشگاهی می تواند برای آزمایش های شیمیایی، بیولوژیکی، ویروس شناسی و سایر آزمایش های مرتبط با حوزه پزشکی و زیست شناسی استفاده گردد.
کاربرد اصلی هود آزمایشگاهی
کاربرد اصلی هود آزمایشگاهی، جلوگیری از تنفس گازهای سمی و تنفسی بیماران و پرسنل آزمایشگاه است. هود آزمایشگاهی بطور عمده برای محافظت از پرسنل و بیماران در مقابل تمامی مواد شیمیایی و زیستی که در آزمایشگاه ها استفاده می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه با جذب گازهای سمی و دفع آنها به بیرون، محیط آزمایشگاه را از آلودگی های ناشی از مواد شیمیایی و بیولوژیکی پاک می کند.
هود آزمایشگاهی همچنین می تواند برای جلوگیری از منتشر شدن یک سری ویروس ها و باکتری ها به هوا، مورد استفاده قرار گیرد. بطور کلی، هود آزمایشگاهی بعنوان یکی از اصلی ترین تجهیزات حفاظتی در آزمایشگاه ها به شمار می رود.
تاریخچه هودهای آزمایشگاهی
هود آزمایشگاهی بعنوان یکی از اصلی ترین تجهیزات حفاظتی در آزمایشگاه ها، از سال های قبل از قرن بیستم مورد استفاده قرار می گرفته است. در سال 1894، فردریک دانلپس، یک شیمی دان و مخترع آمریکایی، هود آزمایشگاهی اول را به نام "هود دانلپس" طراحی کرد. این هود از یک قابلمه فلزی با یک لوله خروجی برای دفع گازها تشکیل شده بود.
در سال 1913، هود آزمایشگاهی ساده دانلپس باتوجه به نیازهای متغیر آزمایشگاه ها، بطور مداوم توسعه یافته و بهبود یافت. در دهه 1960، هود آزمایشگاهی شیشه ای بهطور گسترده ای جایگزین هود فلزی شد.
هود آزمایشگاهی شیشه ای بدلیل شفافیت بالا، مقاومت شیمیایی و قابلیت شستشو بهتر، از هود فلزی بهتر عمل کرد. امروزه، هود آزمایشگاهی بصورت یک دستگاه جداگانه یا بصورت یک سیستم تهویه مطبوع با هوای تصفیه شده طراحی شده است، که قابلیت تنظیم دما، رطوبت و جریان هوا را داراست.
انواع هودهای آزمایشگاه
هود آزمایشگاهی یک دستگاه پوششی است که برای جلوگیری از تنفس گازهای سمی و حفاظت از کارکنان و بیماران آزمایشگاه استفاده می شود. در واقع هود آزمایشگاهی به دو نوع اصلی تقسیم می شود: هود های ترکیبی (Combination Hoods) و هود های خنک کننده (Refrigerated Hoods).
هود ترکیبی شامل یک سیستم فیلتراسیون هوا است که با جذب و دفع گازهای سمی و بوی بد، هوای آزمایشگاه را تصفیه و تمیز می کند. این هود ها به دو صورت دیواری و عرشهای ساخته می شوند و معمولاً برای آزمایش های شیمیایی و بیولوژیکی استفاده می شوند.
هود خنک کننده، همانند هود ترکیبی، یک سیستم فیلتراسیون هوا دارد، اما بدلیل داشتن یک سیستم خنک کننده، می تواند نمونه ها را در دمای پایین نگه دارد. این هودها برای ذخیره نمونه هایی که به دمای پایین نیاز دارند، مانند نمونه های DNA و RNA، استفاده می شوند.
انواع هودهای آزمایشگاهی براساس کلاس بندی
هودهای مورد استفاده در آزمایشگاه براساس کلاس بندی به سه دسته اصلی تقسیم بندی می شوند که عبارتند از:
1. هودهای کلاس یک (Class I Hoods):این نوع هودها بصورت کامل از محیط پیرامون جدا شده اند و برای کارهایی که ممکن است خطرناک باشند مانند کار با مواد شیمیایی سمی و قابل اشتعال استفاده می شوند. در این هودها، هوای داخل هود توسط فیلترهایی تصفیه شده و به بیرون رهاسازی می شود.2. هودهای کلاس دو (Class II Hoods): این نوع هودها به دو دسته تقسیم می شوند:
- هود های کلاس دو (Class II A Hoods):در این هودها، هوای داخل هود توسط فیلترهایی تصفیه شده و به بیرون رهاسازی می شود. همچنین، هوا بصورت عمودی از بالای هود به داخل جریان داده می شود و در نتیجه، بهبود قابل توجهی در کنترل آلودگی هوا داخل هود ایجاد می شود.
- هودهای کلاس دو (Class II B Hoods): در این هودها، هوای داخل هود توسط فیلترهایی تصفیه شده و به بیرون رهاسازی می شود. همچنین، هوا بصورت افقی از جانب هود به داخل جریان داده می شود و در نتیجه، کنترل آلودگی هوا داخل هود بهبود یافته است.
3. هودهای کلاس سه (Class III Hoods):بعنوان نوعی از هودهای آزمایشگاهی، برای کارهایی که ممکن است با مواد شیمیایی خطرناک و بسیار سمی همراه باشند، استفاده می شوند. این هودها بصورت کاملاً محکم و بسته شده اند و دسترسی به داخل آنها از طریق دستکش های مخصوص و یا پنجره های انتقال نمونه انجام می شود. هوای داخل هود توسط فیلترهایی تصفیه شده و به بیرون رهاسازی می شود. همچنین، در این نوع هودها، فشار هوا در داخل هود از فشار هوای محیط پیرامون بالاتر است تا باعث جلوگیری از نفوذ هرگونه آلودگی به داخل هود گردد. بکارگیری هودهای کلاس سه، به منظور حفظ ایمنی و سلامت کارکنان آزمایشگاه و جلوگیری از آلودگی هوا و محیط پیرامون، ضروری است.پبج نکته مهم هنگام کار با هود آزمایشگاهی
در هنگام کار با هود آزمایشگاهی، باید به موارد زیر توجه کرد:
- استفاده از لباس و تجهیزات حفاظتی:برای جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی و مواد سمی، باید لباس و تجهیزات حفاظتی مناسبی مانند کاپشن، دستکش، عینک و ماسک استفاده کرد.
- محل قرار دادن هود:هود آزمایشگاهی باید در محل مناسبی قرار داده شود تا بتواند بدرستی کار کند. بعنوان مثال، باید در محلی قرار داده شود که بتوان براحتی به آن دسترسی داشته باشیم و از دسترسی کودکان و حیوانات خانگی جلوگیری شود.
- تعویض فیلتر:برای جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی و مواد سمی، باید فیلتر هود آزمایشگاهی را بطور منظم تعویض کرد.
- مراقبت از دستگاه:برای کارکرد صحیح و بهتر دستگاه، باید به مراقبت از دستگاه توجه کرد و آن را بطور منظم تمیز کرد.
- آموزش پرسنل:همه پرسنل باید با استفاده از هود آزمایشگاهی و مراقبت از آن آشنا باشند. برای این منظور، باید به پرسنل آموزش داده شود که چگونه از هود آزمایشگاهی استفاده کنند و چگونه به آن مراقبت کنند.